Marie-Christine Giquel,
Egipska księżniczka,
Janczewo 2024.
Tłumaczenie:
Jolanta Plust.
Polskie wydanie jest tłumaczeniem książki:Marie-Christine Giquel, La princesse égyptienne, ISBN 978–2–35077–420-6 © Archives & Culture – 26 bis, rue Paul-Barruel – 75015 Paris
Dystrybucja: Stowarzyszenie Gospodyń Wiejskich w Janczewie koło Gorzowa Wlkp. E-mail: sgwjanczewo@gmail.com
ISBN 978-83-60218-64-8, 124 str., wymiary: 17,5 x 24,5 cm, twarda oprawa, kreda, kolor.
Spis treści
WSTĘP DO POLSKIEGO WYDANIA ….. 5
1. Powrót do Jahnsfelde (1928) …………… 15
2. Paryż 1873-1887 ………………..……… 20
3. Kair 1887-1891 . ………………..……… 30
4. Paul 1891-1896 ……………….……….. 44
5. Ali 1898-1908 ……………………………57
6. Kończy się pewna epoka (1908-1909) … 83
7. 1909-1914 ……………………………… 87
8. 1914-1918 ……………………………… 93
9. 1918-1928 ……………………….. ……. 99
Posłowie …….………..…………………..107
Podziękowania …………………………… 111
Źródła …………………..………………… 112
Bibliografia……………………………….. 113
Spis ilustracji …………………………….. 114
WSTĘP DO POLSKIEGO WYDANIA (fragmenty)
Odkrywanie historii byłych mieszkańców często zaczyna się od przypadku – starej fotografii znalezionej na strychu, zapisku pod tapetą czy informacji przekazanej przez sąsiadów. Bardziej systematyczne podejście do poszukiwań może rozpocząć się od wizyty w lokalnym archiwum. Często okazuje się, że historia tak niewielkiej miejscowości jak Janczewo jest znacznie ciekawsza, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka, a najbliżsi sąsiedzi są strażnikami historii danego miejsca. (…)
Janczewo, leżące około 10 km od Gorzowa Wielkopolskiego przy drodze wojewódzkiej nr 158 relacji Gorzów Wlkp. – Santok – Skwierzyna – Drezdenko, wchodzi w skład gminy Santok powiatu gorzowskiego. Po raz pierwszy wymienione w 1298 roku jako (…)
W XIX wieku właścicielami dóbr janczewskich zostali baronowie von Carnap-Bornheim – ostatni właściciele majątku rycerskiego i to właśnie z nimi związana jest historia księżniczki egipskiej. (…)
Marthe Frézet de Longpré (1877-1928) trzykrotnie wychodziła za mąż. (…) Podczas pobytu u synów w Anglii poznała Constantina, z którym dość często przyjeżdżała do Janczewa. Ona katoliczka, on protestant. W 1912 roku wyszła za niego za mąż. Pobyty w Janczewie odnotowane zostały w pamiętnikach barona Rodericha.
Marthe baronowa von Carnap-Bornheim zmarła w wieku 55 lat 24.06.1928 roku w Neapolu, w wilii Carnap przy Via Posillipo nr 50, prawdopodobnie na zawał serca. Zgodnie z treścią testamentu jej życzeniem było, aby została pochowana w ziemi janczewskiej. (…)
Pod koniec stycznia 1945 roku baronowie von Carnap-Bornheim opuścili Janczewo. Dwór przetrwał wojnę w stanie nienaruszonym. W latach 50. XX wieku był już w stanie trwałej ruiny z zawalonym dachem. Rozebrano go pod koniec lat 50. Obok dworu stała wybudowana w 1880 roku w stylu neogotyckim kaplica-mauzoleum rodziny von Carnap-Bornheim. Niestety, w latach 50. uległa dewastacji i została rozebrana. (…)
Od kilku lat, poznając historię Janczewa, a zwłaszcza związek wsi z „egipską księżniczką”, rozpoczęliśmy poszukiwania śladów jej losów. (…)
Historia niezwykłego życia Marthe we Francji się zaczyna i do Francji wraca. W 2018 roku na hasło encyklopedyczne (które na prośbę Philipa powstało też w wersji angielskojęzycznej) trafiła paryżanka Marie-Christine Giquel, dla której Marthe Fazil okazała się cioteczną prababką. Przesympatyczna starsza pani z laseczką jeszcze tego samego roku wyruszyła na poszukiwanie informacji o swojej krewnej. Odwiedziła urzędy i archiwa we Francji, Włoszech, Wielkiej Brytanii i w Polsce. Nawiązała kontakty z potomkami rodu von Carnap żyjącymi w Niemczech i rodu Fazil (m.in. Philipem A. Foxwoodem) mieszkającymi w Anglii.
W 2019 roku przyjechała do Janczewa i Gorzowa w poszukiwaniu informacji o Marthe. Dzięki pani Jolancie Plust (tłumaczce języka francuskiego) nawiązała kontakt z Krystyną Podsiadło i Magdaleną Rzeczycką-Więckowską. Do 2023 roku była tu cztery razy, z czego dwa przeznaczyła na zebranie materiałów (olbrzymią rolę odegrali panowie Jerzy Dubiel i Kazimierz Ligocki), a pozostałe dwa na prywatne odwiedziny i spotkanie z nami, ponieważ za sprawą Marthe zawiązała się między nami przyjacielska więź. To jej książkę, nagrodzoną we Francji, trzymacie Państwo w rękach.
Marthe von Carnap – światowa kobieta, można by rzec kosmopolitka, a jednak ze wszystkich miejsc na świecie wybrała Janczewo, by spocząć tu na zawsze…
W chwili, gdy to piszemy, wciąż nieznane jest miejsce pochówku Marthe von Carnap. Mauzoleum rozebrano dawno temu, a szczątki von Carnapów złożono w bliżej nieokreślonym miejscu. Wierzymy, że to tylko kwestia czasu, kiedy zostaną odkryte, bo pewne poszlaki są. (…)
Francuzka z pochodzenia, żona egipskiego księcia zmarła we Włoszech, pochowana w niemieckiej ziemi, a o jej pamięć zabiegają dzisiaj polscy mieszkańcy Janczewa, do niedawna sobie obcy – dzięki odkrywaniu historii „janczewskiej księżniczki” – przyjaciele.
Czyż nie jest to dobry pomysł na film? Kto wie, może kiedyś powstanie…
Magdalena Rzeczycka-Więckowska
Jerzy Dubiel
Kazimierz Ligocki
Janczewo 2024
