Nie zawsze data wpisana na dokumencie wskazuje na czas jego powstania. Takim przykładem jest ciekawy zbiór rękopisów który oferujemy – z dokumentami z lat 1375-1491.
Znakomita większość kolekcjonerów lub antykwariuszy uznaje takie rękopisy za średniowieczne. Jest data, więc na pewno wtedy powstał manuskrypt – takie jest rozumowanie. Zdarza się, że nawet uniwersyteccy naukowcy wpadają w taką pułapkę błędnego rozumowania.
Jedynie mediewista lub ktoś, kto ma wieloletnie doświadczenie i miał w rękach setki średniowiecznych dokumentów, może stwierdzić kiedy powstał rękopis – czy jest to oryginał z epoki czy młodszy odpis.
Jest kilka elementów, które się sprawdza – przede wszystkim krój pisma i rodzaj podłoża – pergamin lub papier. Fachowiec może dość precyzyjnie wydatować dokument, nawet jeśli kancelista naśladował styl incipitu oryginalnego dokumentu. Trzeba brać pod uwagę to, że sposób pisania (krój pisma) zmieniał się co kilkadziesiąt lat – zmiany następowały w różnym tempie w różnych krajach Europy. Zmianom zwykle przewodziły kraje południa. Struktura papieru i jego pochodzenie też może dać wiele wskazówek. Kluczowa może być też znajomość (pełnej abrewiacji) średniowiecznej i wczesnonowożytnej łaciny.
Oferujemy niedawno zakupiony ciekawy zestaw – zbiór odpisów dokumentów z lat 1375-1491 sporządzony w 1507 r. na papierze ze znakiem wodnym: gołąb w kole.
Zbiór wypisów dotyczących m.in. zamku Monteggiori (istnieje do dziś) sporządzonych w 1507 roku we Włoszech na papierze ze znakiem wodnym, może być ciekawym eksponatem w kolekcji zarówno miłośników dawnego papiernictwa jak i badaczy dawnego notariatu. Pamiętajmy, że Polsce papiernictwo dopiero raczkowało – pod Krakowem pierwsza papiernia powstała ok. 1491-1493 r.
16 kart (8 arkuszy podwójnych – na każdym takim arkuszu składającym się z 2 kart folio jest znak wodny – gołąb wpisany wkoło, czyli w sumie jest 8 jednakowych znaków wodnych). Część kart jest niezapisanych.
Charakterystyka rękopisu z XVI wieku sporządzona przez dr hab. J.K. [nazwisko naukowca jest na fotografii – unikamy spamowania]
Poszyt zawiera wypisy dokumentów (transumpty) dotyczące zamku Monteggiori położonego w Camaiore w dystrykcie Lukki i samej gminy Camaiore. Wypisy sporządzono w 1507 r. i zawierają one treść dokumentów wystawionych 4 lutego 1409 r., 20 stycznia 1410 r., 5 stycznia 1410 r., 7 maja 1375 r., 23 lutego 1410 r., 25 lutego 1410 r., 12 stycznia 1410 r., 21 maja 1458 r., 8 czerwca 1458 r., 23 maja 1458 r., 1491 r. Wypisy dotyczą spraw majątkowych – głównie dotyczących ziemi – gminy, zamku a także opactwa w Camaiore.
Dokumenty napisano po łacinie. Poszyt sporządzono na kartach papierowych o wymiarach ok. 21 cm x 30 cm. Na ośmiu kartach widnieje znak wodny przedstawiający gołębia wpisanego w koło.
Zielona Góra, 27.09.2023 r. Sporządziła: dr hab. J. K.
J. K. – historyk mediewista, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Zielonogórskiego. Jej zainteresowania badawcze skupiają się na naukach pomocniczych historii ze szczególnym uwzględnieniem genealogii średniowiecznego rycerstwa polskiego. Prowadzi także badania nad historią Śląska głogowskiego w wiekach średnich oraz osadnictwem na terytorium Kujaw i Wielkopolski w średniowieczu.
Nasze ceny odzwierciedlają pracę jaką wykonaliśmy dla Państwa, aby rzetelnie opisać i zidentyfikować oferowane eksponaty. Częstokroć wymagało to wielu godzin pracy i poszukiwań. Dla przykładu: odcyfrowanie kto podpisał list, czyim herbem jest opieczętowany – podnosi wielokrotnie wartość rękopisu – wcześniej anonimowego… Walor kupiony u nas z opisem będzie ozdobą każdej kolekcji…
Dlatego wszystkie opisy i fotografie objęte są prawami autorskimi (które otrzymuje także nabywca opisywanego eksponatu). Wykorzystanie ilustracji i opisów z mojej www wymaga mojej pisemnej zgody.
Bogusław Mykietów, e-mail: antykwariat@mykietow.pl
Wkrótce zaoferujemy rzecz równie ciekawą, ale z innego kręgu kulturowego – rękopis koptyjski z magicznymi rysunkami gdzie ezoteryka splata się z magią i religijnymi wierzeniami. Tu sprawa datowania tego rękopisu nie jest prosta – można szeroko szacować czas powstania na okres XV-XVIII wiek, z wtórnymi dopiskami sięgającymi wieku XX. Widać, że magiczna księga służyła wielu pokoleniom koptyjskich szamanów/kapłanów.
