Rękopis z 1552 roku spisany w Mediolanie na wysokiej jakości papierze czerpanym. Papier ma wyjątkowo ciekawy znak wodny: węża – herb Viscontich i ich sukcesorów: Sforzów. W Polsce znamy ten motyw z herbu jednej z najsłynniejszych naszych królowych – Bony Sforzy.
Według legendy wąż symbolizuje smoka terroryzującego Mediolan w V wieku, który został zabity przez praprzodka Viscontich. Inna wersja głosi, że wąż jest alegorią Saracena pokonanego przez Ottona Visconti podczas Pierwszej Krucjaty.
Oznaczony takim znakiem wodnym papier wskazuje na wyrób papierni Sforzów (zapewne w Mediolanie).
Księżna Mediolanu Bianca Maria Visconti 12 lutego 1455 roku, wydała dokument opisujący zasady oznaczania papieru czerpanego znakiem z wężem. Miało to być swego rodzaju logo mające poświadczyć pochodzenie i wysoką jakość papieru. W Mediolanie w Miejskim Archiwum Historycznym (Castello Sforzesco-Piazza Castello) można obejrzeć m.in. wystawę z papierami oznaczonymi znakiem wodnym „biscione”.
Dla fanów motoryzacji: herb rodu Sforzów, jest w logo marki Alfa Romeo.
Mediolańscy Sforzowie byli mecenasami artystów doby renesansu. Nazwa rodziny wywodzi się od pseudonimu jej założyciela, Giacomo (Jacopo) Attendolo (1369-1424), zwanego ze względu na jego waleczność Sforza. Z tej linii – mediolańskiej – pochodziła królowa Bona, a Attendolo był jej prapradziadkiem.
Bona Sforza (1494-1557) – królowa Polski i wielka księżna litewska w latach 1518-1557 oraz księżna Bari w latach 1524-1557. Żona Zygmunta Starego, matka Zygmunta Augusta i Anny Jagiellonki.
W czasie, gdy powstał oferowany rękopis, Bona mieszkała jeszcze w Polsce, wyjechała do Bari dopiero w 1556 roku.
Rękopis pochodzi ze zbiorów Damiano Muoni (1820-1894) – znanego włoskiego bibliofila, genealoga, numizmatyka i kolekcjonera – autora kilkudziesięciu publikacji, które napisał na podstawie zgromadzonych w swej kolekcji rękopisów i innych źródeł. Oferowany dokument ma na odwrocie stempel kolekcji Damiano Muoni.
Na górze po lewej dopisek: „per la Fortificazione di Pavia” – dla umocnienia Pawii – pewnie tego dotyczyła prośba skierowana do Tajnej Rady. Zobacz opis sporządzony przez specjalistę:
Charakterystyka rękopisu z XVI wieku sporządzona przez dr hab. J.K. [nazwisko naukowca jest na fotografii – unikamy spamowania]
Karta papierowa zawierająca list z 11 marca 1552 r., napisany w Mediolanie. Jest to pismo kierowane do „Najwspanialszej Signorii” – czyli do rządu mediolańskiego – w sprawie prośby pana Cesare Eustachio kierowanej do Tajnej Rady. Na karcie widoczny znak wodny przedstawiający węża. Wąż znajdował się w herbie kolejnych władców Mediolanu – rodu Viscontich (do 1447 r.), a następnie rodu Sforzów. W czasie, gdy napisano list, Mediolan znajdował się już pod władzą hiszpańskich Habsburgów. List został bowiem napisany w trakcie trwania tzw. „wojen włoskich” toczonych między Habsburgami a Francją.
Na odwrociu pieczątka Damiano Muoni – włoskiego bibliofila i kolekcjonera żyjącego w XIX wieku.
Zielona Góra, 9.12.2023 Sporządziła: dr hab. J. K.
J. K. – historyk mediewista, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Zielonogórskiego. Jej zainteresowania badawcze skupiają się na naukach pomocniczych historii ze szczególnym uwzględnieniem genealogii średniowiecznego rycerstwa polskiego. Prowadzi także badania nad historią Śląska głogowskiego w wiekach średnich oraz osadnictwem na terytorium Kujaw i Wielkopolski w średniowieczu.
Nasze ceny odzwierciedlają pracę jaką wykonaliśmy dla Państwa, aby rzetelnie opisać i zidentyfikować oferowane eksponaty. Częstokroć wymagało to wielu godzin pracy i poszukiwań. Dla przykładu: odcyfrowanie kto podpisał list, czyim herbem jest opieczętowany – podnosi wielokrotnie wartość rękopisu – wcześniej anonimowego… Walor kupiony u nas z opisem będzie ozdobą każdej kolekcji…
Dlatego wszystkie opisy i fotografie objęte są prawami autorskimi (które otrzymuje także nabywca opisywanego eksponatu). Wykorzystanie ilustracji i opisów z mojej www wymaga mojej pisemnej zgody.
Bogusław Mykietów, e-mail: antykwariat@mykietow.pl