1473 r. Zmarło 5 osób, z czego 2 na gruźlicę. Unikatowa średniowieczna metryka.

1 karta (a raczej pół karty). Oryginalna metryka sporządzona 5 listopada 1473 r. z pieczęcią. Wymienia osoby zmarłe i urodzone tego właśnie dnia w Mediolanie. Nie ma na rynku tak starych metryk – gdyż nie było sformalizowanych przepisów nakazujących rejestrację. Odpowiednie przepisy pojawiły się w Europie dopiero w 1563 roku.

Stan rękopisu dostateczny/dobry (z drobnymi ubytkami – jak na foto).

Metryka – od łacińskiego słowa matricula – oznacza podstawę, źródło, z którego coś pochodzi. Określano tak spisy, regestry, wykazy osób. Nakaz sporządzania metryk pojawił się w postanowieniach soboru trydenckiego – 11 listopada 1563 roku wprowadzono obowiązek rejestracji sakramentów chrztu i ślubu udzielanych w parafiach rzymskokatolickich. Obowiązek rejestracji zgonów wprowadzono dopiero w 1614 roku. Najstarsze polskie metryki pochodzą z XVI wieku.

Rękopisy średniowieczne na papierze, nawet zagraniczne, są niezwykle rzadkie. Pierwsze papiernie w Europie zostały założone w XII i XIII wieku (w Hiszpanii i we Włoszech). Pierwszy znak wodny został użyty w Cremonie (Włochy) w 1271 roku, trochę młodsze znaki wodne pochodzą z Fabriano z 1282 r. Pierwsza papiernia w Niemczech to rok 1390, w Szwajcarii 1432 r., w Anglii 1490 r. W Polsce najdawniejszym znakiem (z ok. 1493 r.) jest podwójny krzyż z papierni w Prądniku Czerwonym pod Krakowem (którą uruchomiono ok. 1491-1493 roku).

Tu mamy rękopis z 1473 roku na papierze.

Rękopis pochodzi prawdopodobnie ze zbiorów Damiano Muoni (1820-1894) – znanego włoskiego bibliofila, genealoga, numizmatyka i kolekcjonera – autora kilkudziesięciu publikacji, które napisał na podstawie zgromadzonych w swej kolekcji rękopisów i innych źródeł. Oferowany dokument został zakupiony w pakiecie, w którym jeden z dokumentów miał stempel kolekcji Damiano Muoni.

Charakterystyka rękopisu z XV wieku sporządzona przez dr hab. J. K. [nazwisko naukowca jest na fotografii – unikamy spamowania]

Akt papierowy sporządzony w Mediolanie, noszący datę 5 listopada 1473 r. Wymienia on osoby zmarłe i urodzone tego właśnie dnia w Mediolanie. Zmarło wówczas 5 osób, z czego dwie na gruźlicę. Urodziło się jedno dziecko – córka Krzysztofa. Akt sporządził Hektor de Marchisiis i potwierdził go swoją pieczęcią.

Zielona Góra, 7.12.2023 Sporządziła: dr hab. J. K.

J. K. – historyk mediewista, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Zielonogórskiego. Jej zainteresowania badawcze skupiają się na naukach pomocniczych historii ze szczególnym uwzględnieniem genealogii średniowiecznego rycerstwa polskiego. Prowadzi także badania nad historią Śląska głogowskiego w wiekach średnich oraz osadnictwem na terytorium Kujaw i Wielkopolski w średniowieczu.


Nasze ceny odzwierciedlają pracę jaką wykonaliśmy dla Państwa, aby rzetelnie opisać i zidentyfikować oferowane eksponaty. Częstokroć wymagało to wielu godzin pracy i poszukiwań. Dla przykładu: odcyfrowanie kto podpisał list, czyim herbem jest opieczętowany – podnosi wielokrotnie wartość rękopisu – wcześniej anonimowego… Walor kupiony u nas z opisem będzie ozdobą każdej kolekcji…

Dlatego wszystkie opisy i fotografie objęte są prawami autorskimi (które otrzymuje także nabywca opisywanego eksponatu). Wykorzystanie ilustracji i opisów z mojej www wymaga mojej pisemnej zgody.

Bogusław Mykietów, e-mail: antykwariat@mykietow.pl